Büyük ölçekli girişimler ekonomiyi etkiledi

İhracatın %41,6’sını, ithalatın ise %61,4’ünü büyük ölçekli girişimler gerçekleştirdi.

Dış ticaret verileri ile iş kayıtları sisteminde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü ve çalışan sayısı bilgileri eşleştirilerek, dış ticaret yapan girişimlerin özellikleri elde edilmektedir. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen verilere göre, 2021 yılında 101 bin 319 girişim ihracat, 102 bin 931 girişim ithalat yaptı. Yapılan eşleştirmede, ihracat ve ithalat yapan girişimlerin yaklaşık %100,0’ının bilgilerine ulaşılmıştır. Bu girişimler toplam ihracatın ve ithalatın yaklaşık %100,0’ını gerçekleştirmiştir. Toplam ihracatın %19,7’sini yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam ihracat yapan girişimlerin %62,6’sını oluşturdu. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %41,6 oldu. Toplam ithalatın %10,6’sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %11,0, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %16,9 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı %61,4 olurken; bu girişimler toplam ithalat yapan girişimlerin %3,1’ini oluşturdu.

İHRACATIN YARISINDAN FAZLASINI SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER GERÇEKLEŞTİRDİ

Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın %55,5’ini, ithalatın ise %54,8’ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı %40,9, ithalattaki payı ise %32,0 düzeyinde gerçekleşti. Sanayi sektörünün ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler %67,2 pay ile öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında ise %92,0 pay ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hâkimiyeti devam etti. Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler %79,4 pay ile öne çıktı. Ticaret sektöründe, büyük ölçekli girişimlerin payı %24,9’dan %30,1’e yükselirken, diğer sektöründe büyük ölçekli girişimler %63,0 pay ile önde olmaya devam etti.

SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER İHRACATININ %47,1’İNİ AVRUPA BİRLİĞİ (AB 27) ÜLKELERİNE YAPTI

Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının %47,1’ini AB 27 ülkelerine, %13,2’sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve %12,4’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın %63,3’ünü sanayi, %34,7’sini ticaret, %2,0’ını ise diğer sektöründeki girişimler yaptı.

Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının %33,4’ünü AB 27 ülkelerinden, %24,0’ını Diğer Asya ülkelerinden, %16,4’ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla %34,3 pay ile AB 27 ülkeleri, %31,4 ile Diğer Asya ve %13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.

İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATININ %56,8’İNİ SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ GİRİŞİMLER YAPTI

İmalat sanayi ürünleri ihracatının %56,8’ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, %39,9’unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise %96,2’sini imalat sanayi ürünleri, %1,7’sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu. İmalat sanayi ürünleri ithalatının %52,2’si sanayi, %38,8’i ticaret ve %9,0’ı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının %72,2’sini imalat sanayi ürünleri, %4,3’ünü madencilik ürünleri, %4,2’sini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.

İHRACATIN %60,7’Sİ İLK 500 GİRİŞİM TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLDİ

İhracatın %60,7’sini, ithalatın ise %76,0’ını ilk 500 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %12,5’ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın %20,7’sini gerçekleştirdi.

Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı %13,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise %11,2 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı %17,9, ticaret sektöründe ise %10,5 oldu.

GİRİŞİMLERİN %57,7’Sİ TEK ÜLKEDEN İTHALAT YAPTI

Girişimlerin %43,5’i tek ülkeye ihracat yaparken, %16,6’sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %4,8 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı %58,9 oldu. Girişimlerin %57,7’si, tek ülkeden ithalat yaparken, %14,3’ü iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı %2,1 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı %54,6 oldu.