Abdülkadir Geylani (K.S)

Evliyanın büyüklerinden Gavsül-azam Muhyiddin Abdülkâdir-i Geylani hazretleri, Kadiriyye tarikatının en meşhur şeyhidir. Neseb-i şerifleri İmam Hasan bin Aliyyibni Ebi Talib radıyallâhü anhüma’ya dayanır.
Hicri 491/Milâdi 1097 tarihinde İran’ın Geylan beldesinde doğdu. Fıkıh, hadis ve tasavvufta zamanının imamı oldu. Nam ve şöhreti bütün alemi kapladı. Hanbeli mezhebinde müfti idi. İlim tahsil ederken elinin kazancıyla geçinirdi.
Usulü fıkıh ve tasavvufta birkaç kitap telif etmiştir. Takva ve tasavvufa dair arifane sözleri çoktur.
561 tarihinde Bağdat’ta vefat etmiştir. Buradaki türbesi meşhur ziyaretgahtır. Tarikat-ı aliyyeleri, zamanında İslâm memleketlerinin her tarafına yayılmıştı. (Kamusul-alam)
Müridlerinden Ebu Muhammed Müferric bin Nebhan-ı Şeybani anlattı: Abdülkadir-i Geylani hazretlerinin şöhreti yayılınca Bağdat’ın meşhur zeki alimlerinden yüz fakih toplandılar. Onu mağlup etmek için her biri başka başka fenlerden olmak üzere yüz sual hazırladılar. Vaaz meclisine geldiler. Ben de orada idim. Hepsi mecliste yerlerini alıp oturduktan sonra Şeyh başını eğdi. Sadrından Allah’ın dilediklerinden başkasının görmediği bir nur yıldırım gibi çıktı. Oturanlardan hangisinin göğsüne isabet ediyorsa o kendinden geçiyordu. Hepsi birden öyle şiddetli feryat ettiler ki Bağdat yıkılacak zannettim. Sonra Şeyhi kürsüye çıkardılar ve yüzlerini, el ve ayaklarına sürmeye başladılar. Şeyh onların her birini kucaklayıp sadrını onların sadrına tek tek değdirdi, şuurları yerine geldi.
Sonra onlardan her birine: “Senin soracağın şu idi, cevabı da budur” diyerek tamamının suallerini ve cevabını bildirdi.
Meclis dağıldığında onların yanına gittim ve “Size ne oldu?” diye sordum. Dediler ki: Şeyh’in huzuruna oturduğumuzda bildiğimiz bütün ilimler bizden alındı. Şeyh’in sadrı bizim sadrımıza değdikçe alınan ilimlerimizin tamamen geldiğini gördük. Sonra suallerimize cevap verirken bildiklerimizden başka bilmediğimiz şeyleri de beyan etti. (Hulasatül-Mefahir fi-Menakıb-i Şeyh Abdülkadir, Abdullah bin Esad Yafii)